T C. Anayasa Mahkemesi

Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde bu rütbelerde üye bulunmadığı takdirde daha ast rütbedekiler, rütbe ve kıdem sırasına göre Kanunun yükselmeye ait hükümleri saklı kalmak kaydıyla bu makamlara asaleten atanırlar. 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda belirtilen rütbe bekleme süresini tamamlamış olmak. Bu maddede öngörülen general- amiral rütbelerinden bir üst rütbede açık bulunmak. Üsteğmen, yüzbaşı, binbaşı ve varsa yarbay ve albay rütbelerine ait sicil notları toplamının sicil notu adedine bölünmesi sonucu bulunacak sıralama notunun, sicil tam notunun % 70 ve daha yukarısı olmak. Bu maddede öngörülen general – amiral rütbelerine tahsis olunan yerlerde açık bulunmak. Askeri Yargıtay Başkanının rütbesi Tümgeneral veya Tümamiraldir.

• (12) Seri muhakeme usulü, yaş küçüklüğü ve akıl hastalığı ilesağır ve dilsizlik hâllerinde uygulanmaz.
• Askeri hakim niteliklerine sahip olmadıkları sonradan anlaşılanlar, Milli Savunma Bakanlığı tarafından asıl sınıflarına iade edilirler.
• Hukuk devletinde kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin sağlanmasıve korunması esas olduğundan, kişilere etkili hak arama imkânı sağlayangüvencelerin de tanınması gerekmektedir.

Askeri hakimlerin genel yargıya tabi şahsi suçları hakkında genel hükümler uygulanır. Ancak, soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi, askeri hakimin görev yaptığı yerin bağlı olduğu bölge adliye mahkemesinin bulunduğu yerdeki il Cumhuriyet başsavcılığı ile aynı yer ağır ceza mahkemesine aittir. Askeri hakimler ve askeri savcılar ile yardımcılarının adli müşavirlerin, Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askeri hakimlerin atanmaları bu kanun hükümleri saklı kalmak şartiyle Silahlı Kuvvetler mensuplarının nakil ve tayinleri hakkındaki hükümler esas alınarak Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın müşterek kararnamesi ile Cumhurbaşkanın onayına sunulur ve Resmi Gazete ile yayınlanır. F) Mesleki sicil düzenlenebilecek askeri hakimler yönünden, ilgilinin karar veya işlemlerinden sonra görev yerinin veya statüsünün değişmiş olması, inceleme yapılan dosyadaki görevine ve statüsüne göre hakkında mesleki sicil notu verilmesine engel değildir. Ayrıca, mesleki sicil notunun verilebilmesi için askeri hakimin karar veya işleminin o sicil dönemi içinde verilmiş veya yapılmış olması gerekli değildir. Sınavı kazananlardan askerlik yükümlülüğünü yerine getirmekte olanlar terhis edilir. 2 nci maddenin birinci fıkrasının (D) bendinde belirtilen subaylar hariç sınavı kazananlardan, adaylık öncesi intibak eğitimini başarı ile tamamlayanlar muvazzaf subaylığa nasbedilerek askeri hakim adaylığına geçirilirler. Maddeleri kanun koyucuya; hâkiminyargı yetkisini kullanarak maddi hakikate ulaşmasında gerekli tedbirleri almakve bu yetkinin kullanımını kısıtlayan müdahalelerden kaçınması hususundayükümlülük öngörmüştür. Bu açıdan kanun koyucunun mahkemenin yargı yetkisinikullanırken yani bağımsız olarak vicdani kanaatine göre hüküm verirken bunamüdahale etmek suretiyle takdir yetkisini kaldırması ya da kısıtlaması, yargıyetkisinin kullanılmasına ve mahkemenin bağımsızlığına müdahale edilmesisonucunu doğurur.

Maddesinin (9) numaralı fıkrasısözleşme ve ekleri ile sözleşme taslağında değişiklik yapılması ve sözleşmeninkarşılıklı anlaşma ile sona erdirilmesine ilişkPinUp. Yeni koşulların ortayaçıkması durumunda ancak tarafların ortak iradeleri ile sözleşmede değişiklikyapabilmeleri ya da sözleşmeyi sona erdirmeleri söz konusudur. Böylecekişilerin iradelerinin tek taraflı etkisiz kılınması söz konusu değildir.Böylece dava konusu ibareler ile gerek TMK ve 6428 sayılı Kanun arasında gereksesözleşmeler arasında eşgüdüm sağlanmasının amaçlandığı ve bu amacın kamuyararını gerçekleştirmeye yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Kaldı ki dava konusuibareler ile 3359 sayılı Kanun döneminde yapılan sözleşmeler ile 6428 sayılıKanun döneminde yapılan sözleşmeler aynı hükümlere tabi olabilecektir. Böyleceyapılan değişiklik ile eski ve yeni kuralların geçerli olduğu dönemde yapılanüst hakkı ve sözleşmelere ilişkin uygulamalar ortak hükümlere tabi kılınmakta,kurallar arasındaki farklar giderilerek eşgüdüm sağlanmakta ve aynı hukukidurumdaki yükleniciler aynı hükümlere tabi olmaktadır.

Yasal dayanağınınbulunması ve erişilebilir, bilinebilir ve öngörülebilir olması gibigereklilikleri karşılaması koşuluyla, mahkeme içtihatları ve yürütmenindüzenleyici işlemleri ile de hukuki belirlilik sağlanabilir. Asıl olan muhtemelmuhataplarının mevcut şartlar altında belirli bir işlemin ne tür sonuçlardoğurabileceğini öngörmelerini mümkün kılacak bir normun varlığıdır. (5) Yüklenici, sözleşmeden doğan tüm hak ve vecibelerini, aynışartlarla ve bu Kanunda belirtilen şartları haiz başka bir gerçek veya özelhukuk tüzel kişisine idarenin onayı ile devredebilir. Sözleşmenin bu şekildedevri hâlinde diğer sözleşmeler de devralan gerçek veya özel hukuk tüzelkişisine devredilmiş sayılır. Süreci devam eden ihaleler ile sözleşmesi imzalanmış işlerde, ihaledensonra ihalede teklif edilen bedeli değiştirecek değişiklikler yapılması,ihalede rekabeti ortadan kaldırdığı ve ihaleye katılan isteklilerden üzerineihale yapılan istekli lehine ayrıcalık tanıyan bir işlev gördüğü için iptaliistenen ibare Anayasa’nın 10. Sözleşme bedelinin doğrudan değiştirilmesinin bir başka nedeni demaddede “yüklenicinin kusurundan kaynaklanmayan sebepler” olarak ortayakonmuştur. Kusur sorumluluğu ya da sübjektif sorumlulukta sorumluluğun temelunsuru kusurdur ve “kusur olmadan sorumluluk doğmaz” ilkesi geçerlidir. Kusur,sübjektif sorumluluğun kurucu unsurudur.

Hukuk devletinde kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin sağlanmasıve korunması esas olduğundan, kişilere etkili hak arama imkânı sağlayangüvencelerin de tanınması gerekmektedir. Bu çerçevede Anayasa’nın “Hakarama hürriyeti” başlıklı 36. Maddesinin birincifıkrasında, “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmaksuretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia vesavunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.” denilerek,herkese, adaleti bulma, hakkı olanı elde etme ve haksızlığı giderme imkânısağlanmıştır. Böylece kişilerin hukuki güvenlikleri etkin bir korumamekanizmasına kavuşturulmuştur. Mahkeme kararlarının değiştirilememesi,yasamanın ve yürütmenin kesinleşmiş yargı kararlarıyla oluşmuş hukuksaldurumlara dokunamaması ya da bunları ortadan kaldıramaması hukuk devletinintemel ilkelerindendir. Maddesinin son fıkrasında da”Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymakzorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararını hiçbir suretle değiştiremezve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmüne yerverilmiştir. Bu nedenle, davaya taraf olan kişinin anayasal güvencelerininetkin olarak korunması ve hukuka uygunluğun sağlanması için, idarenin kendisihakkında verilen nihai yargı kararlarına uyması gerekmektedir\. Kaydolma bonusunu al ve ücretsiz oynamaya başla pin-up giriş\. Madde ile maddenin yürürlüğe girdiğitarihte 83. Maddede belirtilenler dışında 84.

Bu ilke uyarınca sözleşme geçerli olarak kurulduktansonra koşullar ne kadar değişirse değişsin, taraflar sözleşmenin gereğini aynenyerine getirmek zorundadırlar. Ancak bu ilke mutlak ve sınırsız değildir.Sözleşmenin değişen koşullar karşısında feshi ya da yeni koşullara uyarlanması,kanunda özel olarak öngörülmüş olduğu gibi, genel olarak doğruluk ve dürüstlükkuralları gereği kabul edilen haller vardır. Bu haller her zaman sayılmaksuretiyle belirtilemez. Bu durumda kanunlara genel hükümler konulabileceği gibikanuna dayanmak üzere belirleme düzenleyici işlemlere bırakılabilmektedir.Sözleşmenin devamı sırasında ortaya çıkan nedenlerle sözleşmenin uygulanmasıtaraf ya da taraflar için artık imkânsız hale gelmiş ya da sözleşmeninsürdürülmesi dürüstlük kuralına aykırı hâli gelmiş ise hâkimden uyarlamayapılmasını istemek mümkündür. Kanun koyucu, KÖİ modeli uygulamasında buhususları kanun maddesi olarak ancak genel hüküm olarak düzenlemiştir. Diğerbir anlatımla kanun koyucu, sözleşmenin taraflarca kolaylıkla sona erdirilmesiyerine olabildiğince tadil edilmesi yoluyla devamını öngörmektedir. Bunuyaparken de uyarlama için hâkime başvurmak yerine tarafların aralarında anlaşmayoluna gitmelerini ve buna göre değişiklik yapılmasını uygun görmektedir. Zirauyarlamanın yargı kararı ile yapılması hem zaman alacak hem de taraflaraçısından daha külfetli olacağı tartışmasızdır. Bu şekilde hem sözleşmenindevam etmesi sağlanırken ahde vefa ilkesinin istisnasını oluşturan sözleşmenindeğişen koşullara uyarlanması yine tarafların karşılıklı iradeleri ile gerçekleştirilmektedir.Aralarındaki sorununun yargı kararına gerek kalmaksızın karşılıklı irade ileçözülmesinin kamu menfaatini zedeleyen herhangi bir yön olmadığı gibi hem ivedihem de daha etkili ve yararlı olacağından sağlık hizmetinin sorunsuz devamı açısındankamu yararına olduğu tartışmasızdır.

Öte yandan hâkimin maddi gerçeğe ulaşarak kesin hükümniteliğinde karar verme yetkisinin tam olarak varlığından söz edilebilmesibakılan davada gerekli olan tüm unsurların hâkimin vicdan süzgecindengeçirilmesi ile mümkündür. Davada sonuca ulaşmayı sağlayan olguların varlığını,hukuka uygunluğunu son evrede takdir edebilecek yegâne süje hâkimdir.Anayasa’nın 9., 138. Maddeleri, yargı yetkisinin mahkemelerce serbest,noksansız ve vicdani kanaate uygun olarak kullanılmasını zorunlu kılar. Bunagöre hâkimlerin görevlerini bağımsızlık içinde yapmalarını, Anayasa’ya, kanunave hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm vermelerini engelleyentakdir yetkisini ortadan kaldıran ve bu suretle yargı yetkisinin kullanılmasınıkısıtlayan düzenlemeler anılan hükümlere aykırılık sonucunu doğurur. Anayasa’nın anılan maddelerinde düzenlenen yargı yetkisi vemahkemelerin bağımsızlığı ilkesi ile 38. Maddesinde düzenlenen masumiyet(suçsuzluk) karinesi arasında yakın bir ilgi bulunmaktadır.